De Johannieters behoorden tot een hospitaalbroederschap, dat is opgericht in de 11e eeuw. Ooit stond hun klooster op het Catharijneveld (tegenwoordig Vredenburg), waar het in 1528 plaats moest maken voor kasteel Vredenburg. De Johannieters moesten, vanwege de strategische positie van de plek, in opdracht van Karel V verhuizen naar het Catharijneconvent aan de Lange Nieuwstraat. Op het Catharijneveld werd dwangburcht Vredenburg gebouwd waarmee Karel V de Utrechtse burgerij in toom probeerde te houden. In 1577 werd de dwangburcht Vredenburg door de burgers van Utrecht afgebroken.
Het fragment bestaat uit twee delen: een tufsteen deel en een baksteendeel (kloostermoppen). Het deel van tufsteen is het oudste deel dateert nog van voor dat Utrecht stadsrechten kreeg in 1122 en maakte onderdeel uit van de 12e eeuwse kerk (overgang van de zuidtransept naar de koorpartij) van het Johannieter klooster. Het baksteen deel (gemaakt van kloostermoppen) is de gotische uitbreiding van het koor van deze kerk.
Voor de bouw van Muziekcentrum Vredenburg werd bij archeologische opgravingen in 1976 het betreffende fragment aangetroffen, samen met de resten van kasteel Vredenburg. Het fragment werd geplaatst bij de ingang van het muziekcentrum en heeft daar gestaan tot 2008. In 2008 werd het fragment tijdelijk naar de rotonde van Leidsche Rijn gebracht omdat het Stationsgebied geheel werd heringericht en er een nieuw Muziekpaleis (Tivoli-Vredenburg) werd gebouwd.
Om het fragment te kunnen restaureren is het nu tijdelijk naar de jaarbeurs verplaatst. Na de zomer van 2024 wordt het fragment dicht bij de oorspronkelijke locatie terug geplaatst (in de Hollandsche Toren) op de hoek van Vredenburgplein.
Zo geven we een stuk historie terug aan Utrecht.
Monumenten herleven!
