Nieuws

 Apeldoorn, 10 maart 2025

Op 7 maart heeft de Nederlandse overheid een belangrijke maatregel gepubliceerd voor het opsporen van vleermuizen bij spouwmuurisolatie. De eDNA onderzoeksmethode (omgevingsDNA), is officieel goedgekeurd en per heden opgenomen in de omgevingswet. De goedkeuring voor deze maatregel is een belangrijke doorbraak voor het isoleren van spouwmuren, omdat bij een negatieve eDNA test (geen vleermuissporen) het hele jaar door geïsoleerd kan worden. Deze nieuwe onderzoeksmethode is alleen van toepassing op grondgebonden woningen. 

Natuurvriendelijk isoleren met eDNA

De landelijke aanpak natuurvriendelijk isoleren werd in mei 2024 aangekondigd en betekende dat woningen alleen geïsoleerd konden worden volgens de natuurkalender. Dit betekende dat het isoleren van een woning tussen 1 november en 1 maart alléén mogelijk was als deze natuurvrij was gemaakt. Isoleren mag daarnaast niet tussen 1 april en 1 augustus, behalve als de spouwmuur vóór 1 april natuurvrij is gemaakt. Bij het natuurvrij maken geven we vogels en vleermuizen de kans om de woning te verlaten voordat we starten met de isolatiewerkzaamheden, bijvoorbeeld door het plaatsen van uitvliegflappen voor open stootvoegen in de spouwmuur. 

Met het vernieuwde eDNA-onderzoek kunnen sporen van een vleermuis vóór aanvang van het isoleren worden opgespoord, zonder directe waarneming of verstorende handelingen voor de vleermuis. Zijn er geen sporen van vleermuizen aangetroffen, dan kunnen we het hele jaar isoleren. Zijn er wel vleermuissporen aangetroffen? Dan volgen we de Natuur Vriendelijk Isoleren methode, waarbij we rekening houden met de natuurkalender.

Uitzonderingen op deze regel
Een belangrijke uitzondering in de regeling is dat deze onderzoeksmethode niet van kracht is in gemeenten waar een omgevingsvergunning verleend is op basis van een soortenmanagementplan. In dat geval zijn er namelijk voorschriften en werkwijzen vastgesteld die specifiek zijn voor de lokale omstandigheden.  

Verder geldt dat: 

• De regeling is uitsluitend van toepassing op spouwmuren, in plaats van de gehele thermische schil.
• De regeling is uitsluitend van toepassing op de detectie van vleermuizen, in plaats van alle diersoorten.
• De regeling is uitsluitend van toepassing op grondgebonden woningen, in plaats van alle gebouwen.
  
  

Hoe werkt de eDNA methode bij spouwmuurisolatie? 

eDNA staat voor Environmental DNA en is een onderzoeksmethode waarbij sporen van vleermuizen worden verzameld bij invliegopeningen. Door bij deze invliegopeningen dierlijk DNA af te nemen (met behulp van speciale DNA-rollers) kan worden aangetoond of er vleermuizen aanwezig zijn. De monsters worden in een laboratorium onderzocht en bij afwezigheid van vleermuizen kunnen we in potentie direct starten met isoleren. Door de nieuwe techniek is er minder afhankelijkheid van de seizoensgebonden beperkingen of langere wachttijden voor aanvang van de isolatiewerkzaamheden. De eDNA methode geldt dus alleen voor grondgebonden woningen. 

Verplicht onderzoek naar vleermuizen bij spouwmuurisolatie

In Nederland zijn vleermuizen een beschermde diersoort. Deze dieren gebruiken de spouwmuur als rust- en kraamplaats, vooral in oudere woningen. Bij het isoleren van een woning kan dit voor uitdagingen zorgen, maar het uitvoeren van een vleermuisonderzoek is altijd verplicht. Door de nieuwe eDNA onderzoeksmethode kan het opsporen van vleermuissporen sneller plaatsvinden. Lees hier meer over Natuurvriendelijk isoleren.